نکته: این بلاگ ترجمه‌ای از مقاله‌ی سازمان UNDP بوده و اهداف، راهکارها و دستاوردهای این سازمان را در ارتباط با تحول دیجیتال و توسعه پایدار بیان می‌کند.
تحول دیجیتال ادغام و تلفیق فن‌آوری‌های دیجیتال با تمامی بخش‌های کسب‌وکارهاست و در واقع نحوه‌ی انجام فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی را تغییر می‌دهد. مهم است بدانید که فناوری‌های دیجیتال می‌توانند فرصت‌های فوق‌العاده‌ای مانند تسریع پیشرفت برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار (SDGs) را به ارمغان بیاورند، اما از طرفی هم می‌توانند شکاف‌های اجتماعی و اقتصادی را برای کسانی که به اینترنت دسترسی ندارند یا از دستگاه‌های دیجیتال بهره‌مند نیستند و یا مهارت‌های بهره‌مندی از خدمات دیجیتال را ندارند، گسترش دهد. همچنین افراد و گروه‌های آسیب‌پذیر که فرصت و امکان یادگیری مهارت‌های دیجیتال را ندارند می توانند بیشتر در معرض خطرات آنلاین مانند کلاهبرداری، افشای داده‌های خصوصی، شناسایی برای سرقت و زورگویی سایبری باشند.
برای استفاده از پتانسیل تحول دیجیتال برای توسعه پایدار، ما باید تلاشی هدفمند برای هدایت توسعه فناوری و تحول دیجیتال به سوی ارزش‌های توسعه پایدار انجام دهیم.
برای استفاده از پتانسیل‌های عظیم تحول دیجیتال برای توسعه‌ی پایدار و غافل نشدن از جوامع و قشرهای مختلف و متنوع، ما باید تلاشی هدفمند برای هدایت توسعه‌ی فناوری و تحول دیجیتال ملی داشته باشیم به طوری که بتوانیم توسعه پایدار را به صورت فراگیر ، همه‌جانبه و مداوم اجرایی کنیم. ما در UNDP (برنامه پیشرفت و توسعه ملل متحد) باور داریم که تحول دیجیتال غیرانحصاری و جامع قادر است:
پاسخگویی به نیازهای فقیرترین اقشار جامعه و آسیب پذیرترین و مورد تبعیض‌ترین گروه‌ها مانند زنان و افراد معلول
با داشتن دیدگاهی مبنی بر فراگیری و عدم تبعیض مطمئن شوید که تحول دیجیتال نابرابری‌ها و ناعدالتی‌های موجود را تشدید نمی کند.
توانمندسازی گروه‌های کم‌تر شناخته شده و در اقلیت برای همکاری و تعامل جدی‌تر و ترویج برابری جنسیتی
محافظت از مردم در برابر اثرات نامطلوب و مخرب فن آوری‌های دیجیتال
تشویق به استفاده و توسعه فناوری دیجیتالی که منعطف، مسئولانه و مبتنی بر رعایت حقوق مادی و معنوی است.
برنامه توسعه ملل متحد بیش از یک دهه تجربه در سطح ملی، در حمایت از کشورهای در حال توسعه با تحول دیجیتال دارد. همه گیری کووید-19 روند دیجیتالی شدن را برای بسیاری از کشورها تسریع کرد و در نتیجه تقاضای فزاینده‌ای برای حمایت برنامه توسعه ملل متحد در سه سال گذشته ایجاد کرد.
سازمان برنامه پیشرفت و توسعه ملل متحد UNDP با رویکرد مبتنی بر رعایت حقوق انسانی در سراسر جامعه برای تحول دیجیتال ، به کشورهایی که برای استراتژی‌های دیجیتال برمبنای چهارچوب‌های مدیریتی خود ، پیاده‌سازی زیرساخت‌های دیجیتال، به کار گیری راه‌حل‌های دیجیتال، ارتقای سواد دیجیتال و موارد دیگر به دنبال مشاروه و راهنمایی حرفه‌ای هستند، پاسخگوست.
با نظر به راهکارهای اجرایی شده‌ی دیجیتال در چند کشور، چندین دیدگاه به وجود آمده است. در ادامه به سه راه اشاره می‌کنیم که در آن تحول دیجیتال باعث توسعه پایدار و همه جانبه می‌شود و نیز امکان توسعه‌ی اقتصادی، ایجاد انعطاف پذیری و سازگاری با محیط‌زیست را نیز فراهم می‌کند.
پیشنهاد پامیکا به شما برای مطالعه‌ی بیشتر: ۴ اصل برای تحول دیجیتال موفقیت‌آمیز
دیجیتالی شدن به عنوان زیرساختی مهم برای هدایت توسعه و کنترل و رفع بحران هایی مانند وجود تعارض و تضاد در زمینه‌های حساس و مهم، بلایای طبیعی یا همه گیری‌ها نیز عمل می کند.
سودمندی برای اقتصاد و کسب‌وکار
تحول دیجیتال منجر به دریافت داده‌های بیشتر، افزایش بهره‌وری، اتخاذ تصمیم‌های بهتر مبتنی بر داده و دسترسی مشتریان بیشتر به کسب و کارها، به ویژه برای شرکت‌های خرد، کوچک و متوسط (MSME) می‌شود. پیاده‌سازی تحول دیجیتال اغلب عامل اصلی بهبود اقتصادی پس از کووید-19 بوده است. پلتفرم‌های دیجیتال و زیرساخت‌های دیجیتال می‌توانند با تحریک فعالیت‌های اقتصادی و ایجاد شغل جدید، از فعالیت‌های مبتنی بر کاهش فقر حمایت و پشتیبانی کنند.
نمونه‌هایی از کاربرد تحول دیجیتال هم‌سو با توسعه پایدار در دنیا:
تحول دیجیتال و توسعه پایدار در اوگاندا:
سازمان برنامه توسعه ملل متحد با جومیا Jumia، یک شرکت تجارت الکترونیک، همکاری کرد تا فرصت‌های درآمدزایی را با فعال کردن فروشندگان غیررسمی بازار برای فروش کالاهای خود به صورت آنلاین بیشتر کند و سطح کسب‌وکارها را ارتقا بخشد. در حال حاضر بیش از ۴۰۰۰ فروشنده در پلتفرم تجارت الکترونیک جومیا ثبت نام کرده اند که بیش از ۶۰ درصد آنها زنان، جوانان و افراد معلول هستند. این مدل جدید همچنین برای بیش از ۹۰۰ جوان، از فعالین بازار گرفته تا ارائه دهندگان خدمات مشتری و رانندگان تحویل مرسوله‌ها شغل ایجاد کرده است.
تحول دیجیتال و توسعه پایدار در کامبوج:
مشارکت استراتژیک بین سازمان برنامه توسعه ملل متحد و دولت کامبوج منجر به ایجاد چندین برنامه برای ایجاد محیطی حرفه‌ای و فعال برای MSME(شرکت‌های خرد،کوچک و متوسط) شد تا شرکت‌های خرد، کوچک و متوسط بتوانند از لحاظ دیجیتالی تواناتر و منعطف‌تر شوند. در نتیجه‌ی این برنامه‌ها، بیش از پانصدهزار MSME و دوهزاروپانصد کارآفرین جوان در سال ۲۰۲۱ میلادی از راهکارهای دیجیتال برای کسب و کار خود استفاده کردند.
تحول دیجیتال و توسعه پایدار در هند:
آزمایشگاه شتاب‌دهنده‌ی سازمان برنامه توسعه و پیشرفت ملل متحد، راهکاری مبنی بر اینترنت اشیا (IoT) را برای کشاورزی دقیق آزمایش کرد. آزمایشگاه شتاب‌دهنده با استفاده از سنسورها و پردازش داده‌های مربوط به آب‌وهوا، خاک و محصولات کشاورزی، این راهکار را مبنی بر تحول دیجیتال و توسعه پایدار پیاده‌سازی کرد. این سیستم مبتنی بر IoT راه‌حل‌هایی عملی و کارآمد را به کشاورزان ارائه می دهد و به آنها کمک می کند تا مصرف آب را بهینه کنند و بتوانند مشکلات و چالش‌های مربوط به آبیاری را حل کنند.
افزایش تاب‌آوری در برابر بحران‌ها
دیجیتالی شدن به عنوان اساسی مهم برای حرکت به سمت توسعه و رفع بحران‌ها عمل می‌کند.
بسیاری از مردم در طول دوران همه‌گیری کووید-19 برای دریافت مراقبت‌های پزشکی و بهداشتی مناسب تلاش کردند، به ویژه کسانی که مهارت‌های دیجیتال و دسترسی به اینترنت یا دستگاه‌های دیجیتال را نداشتند. کشورهایی که قبلاً در زیرساخت‌های دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده بودند، مقاومت بهتری در برابر بحران کوید-۱۹ از خود نشان دادند.
در زمینه‌های حساس و مهم و در شرایط بحران‌های جامعه‌ی بشری، فناوری‌ها و زیرساخت‌های دیجیتال می‌توانند تدوام و بهبود خدمات دولت و بخش خصوصی را فراهم کنند، به جوامع کمک کنند تا برنامه‌های کمک و پشتیبانی موثرتری را سازماندهی کنند، خطرات ناشی ازین بحران‌ها را کاهش دهند و آمادگی برای چنین وقایعی را بهبود ببخشند.
نمونه‌هایی در افزایش تاب‌آوری بحران با کمک تحول دیجیتال
تحول دیجیتال و توسعه پایدار در نیجریه:
SORMAS پلتفرمی منبع باز برمبنای خدمات سلامت به صورت الکترونیکی است. این پلتفرم در نیجریه توانست در زمان اوج همه‌گیری کوید-۱۹ (از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰) ۳ برابر بیشتر از خدمات دولت نیجریه در حوزه‌ی بهداشت و سلامت برای مردم مفید باشد. در واقع تعداد شهروندان نیجریایی که از خدمات SORMAS استفاده کردند سه برابر بیشتر از تعداد افرادی بودند که از خدمات حوزه‌ی سلامت دولت نیجریه بهره‌مند شدند!
تحول دیجیتال و توسعه پایدار در اوکراین:
اوکراین از سیستم عامل‌ها و فرآیندهای دیجیتال موجود و از تحول دیجیتال برای ارائه‌ی خدمات عمومی دیجیتال در زمان جنگ مانند ثبت اموال و دارایی‌های آسیب دیده، دریافت وضعیت آوارگان داخلی و درخواست بازپرداخت مالی برای کسانی که تحت آسیب‌های جنگ قرار گرفته‌اند، استفاده کرد. دولت اوکراین و شرکای آن، از جمله دفتر کشور اوکراین در سازمان برنامه توسعه و پیشرفت ملل متحد، در حال حاضر با هم همکاری می‌کنند تا طراحی سیستم عامل‌های خدمات دیجیتال خود را جامع‌تر و قابل دسترس‌تر کنند، تا بتوانند در زمان جنگ و بحران به جمعیت بیشتری خدمات ارائه کنند. سازمان برنامه توسعه و پیشرفت ملل متحد همچنین از طراحی و راه‌اندازی یک راهکار دیجیتال منبع باز که هدف آن حذف کمک‌های مالی کاذب از سازمان‌های بین‌المللی است، در حال پیشتیبانی است.
تحول دیجیتال و توسعه پایدار در افغانستان:
برنامه توسعه ملل متحد یک سیستم انتقال وجه دیجیتال را به عنوان بخشی از برنامه‌ی توسعه در افغانستان اجرا کرد. این تحول دیجیتال در واقع راهکارهایی یکپارچه بود برای بهبود و عبور جوامع افغان از بحران‌های اقتصادی. این سیستم امکان گنجاندن فرآیندهای مالی بیشتر و قابلیت همکاری با ارائه دهندگان خدمات مالی را نیز فراهم کرد. در نتیجه‌ی این توسعه، برنامه توسعه و پیشرفت ملل متحد با پنج سازمان وابسته به دولت‌های مختلف ۶۰۰۰۰۰ دلار به ۲۷۴۵ نفر در ۹ استان کشور افغانستان منتقل کرد.
ساختن سیاره‌‌ای سبزتر
فن‌آوری‌های دیجیتال ابزارهایی قدرتمند و راهکارهای نوآورانه‌ای را برای کمک به مقابله با چالش‌های زیست محیطی معرفی می کنند. علاوه بر این، فن‌آوری‌های دیجیتال به طور گسترده‌ای برای افزایش مقاومت و تاب‌آوری در برابر خطرات تغییرات آب و هوایی و محافظت از کسانی که در معرض خطر بلایای طبیعی هستند، استفاده می‌شوند. افزایش قدرت محاسباتی و مدل سازی‌های پیچیده و شبیه‌سازی فجایع، برنامه‌ریزی برای ترمیم و بازسازی در شرایط اضطراری آب‌و‌هوایی را امکان‌پذیر می‌کند. حجم فزاینده‌ی داده‌های موجود به ما اجازه می‌دهد تا بینش و یک مرور کلی از منابع طبیعی سیاره‌ی خود و چگونگی ایجاد زندگی و معیشتی مستحکم‌تر ، به ویژه برای آسیب پذیرترین قشرها را بدست آوریم.
تحول دیجیتال و توسعه پایدار در مالاوی:
برنامه توسعه و پیشرفت ملل متحد در کشور مالاوی از استقرار سیستم‌های دیجیتالی پیشرفته برای ایستگاه‌های هواشناسی خورشیدی حمایت و پشتیبانی کرد.
بخشی ازین سیستم‌ها شامل تلفیق سنسور تشخیص رعد و برق و سنسورهای پیش‌بینی سیل است. داده‌های جمع آوری شده توسط این سیستم‌های دیجیتالی، تجزیه و تحلیل و پیش‌بینی دقیق‌تری را برای مقاومت بهتر در برابر تغییرات آب و هوایی امکان‌پذیر می‌کند.
تحول دیجیتال و توسعه پایدار در ترکیه:
سازمان توسعه و پیشرفت ملل متحد در ترکیه سیستمی دیجیتال برای بررسی و نظارت بر ذخایر جنگل‌ها ایجاد کرد. این سیستم دیجیتالی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای با ایجاد نقشه‌های حرارتی که نشان‌دهنده‌ی ذخایر جنگل‌ها در یک منطقه‌ی خاص است، کاربرد دارد.
تحول دیجیتال و توسعه پایدار در کنیا:
برنامه توسعه ملل متحد همراه با شرکای خود، یک سیستم هشدار زودهنگام مبتنی بر وب را در کشور کنیا توسعه دادند که خطرات آب و هوایی را نظارت می کند، ریسک را ارزیابی می کند و به طور خودکار هشدارها را از طریق SMS برای ایجاد آمادگی سریع‌تر و قابل اعتماد‌تر در واکنش به سیل‌های فصلی ارسال می‌کند.
برای مطالعه‌ی بیشتر: سازمان‌های متوسط چگونه می‌توانند تحول دیجیتال را هدایت کنند؟
نتیجه‌گیری:
فن‌آوری‌های دیجیتال و تحول دیجیتال در حال حاضر بسیاری از زمینه‌ها و بخش‌های زندگی امروزی را شکل داده‌اند. این فن‌آوری‌ها تا به اینجا برای بسیاری از مردم سودمند بوده است و برای آسیب‌پذیرترین اقشار مانند معلولین و.. فرصت‌هایی درخشان به روشی بهتر و کارآمدتر ایجاد کرده است؛ مانند کسب درآمد، یادگیری، تعامل و مشارکت و امکان دریافت خدمات حیاتی مانند آموزش و مراقبت‌های بهداشتی و..
با این حال ، تکنولوژی‌های دیجیتال و به کارگیری تحول دیجیتال در راه توسعه پایدار به طور ذاتی و خودبه‌خود اجرایی و فراگیر نمی‌شوند. ما باید در مسیر سفر دیجیتال و توسعه پایدار نقشه‌ای فکر شده و دقیق داشته باشیم. به همین دلیل سازمان برنامه توسعه و پیشرفت ملل متحد از کشورهایی که به دنبال تسریع تحول دیجیتال با هدف فراگیری آن در کل جامعه هستند حمایت و پشتیبانی می‌کند. لازمه‌ی تلاش‌های جمعی، اطمینان از فراگیر شدن انقلاب دیجیتال و تحول دیجیتال است. این فراگیری و جامعیت ما را به طرف آینده‌ای با توسعه‌ی پایدارتر رهنمون می‌کند، آینده‌ای که همه‌ی اقشار جوامع انسانی در آن سهیم هستند.
منابع:
سه راهکار تحول دیجیتال برای انسجام و تسریع در توسعه پایدار